Sınıf Yönetimi ve Boyutları

Sınıf  yönetimi,  eğitim  yönetimi  sıra dizininin  ilk  ve  temel  basamağıdır.  Sınıf,  öğrencilerle  yüz yüze  olunan  bir  yerdir.  Eğitimin  hedefi  olan  öğrenci  davranışının  oluşması  burada  başlar.  Eğitim  için  gerekli  birincil  kaynaklar  olan  öğrenci,  öğretmen,  program,  kaynaklar,  sınıfın  içindedir.  Eğitim  yönetiminin  kalitesi, büyük ölçüde, sınıf yönetiminin kalitesine bağlıdır.
Etkili  bir  eğitimin  değişkenleri  arasında  en  çok  yer  kaplayanlar,  sınıf  yönetimine  ilişkin  özelliklerdir:  Sınıf  iklimi,  etkileşim  düzeni,  iyi  ilişkiler, öğrenci  katılımı, örgütleme, davranış düzeni.3

Sınıf yönetimi etkinliklerinin bir boyutunu, sınıf ortamının fiziksel düzenine ilişkin olanlar oluşturur: Sınıfın genişliği, sınıf alanının çeşitli etkinliklerin  yapımı  için  bölümlenmesi,  ısı,  ışık,  gürültü  düzenekleri,  renkler,  temizlik,  estetik,  eğitsel  araçlar,  oturma  düzeni,  öğrencilerin  gruplanması,  bunların  başlıcalarıdır.  Fiziksel  düzenlemeler,  öğrencinin  rahat  etmesini  sağlamak,  okul  ve  sınıfın  çekiciliğini  artırarak  öğrencinin okula isteyerek gelmesini gerçekleştirmek öğrenmeyi  kolaylaştırmak  amaçlan  için  yapılır.    “Eğitim”  olarak  tanımlanan  davranış  değişikliği, uygun ortamlarda gerçekleşir.

Sınıf  yönetiminin ikinci boyutunu plan-program etkinlikleri oluşturur. Amaçlar  esas alınarak, yıllık, ünite, günlük  planların yapılması,  kaynakların  belirlenip  dağılımının  sağlanması,  iş ve işlem  süreçlerinin  belirlenmesi,  araç  sağlama,  yöntem  seçme,  öğrenci  özelliklerini  belirleme,  gelişimlerini  izleme  ve  değerlendirme, öğrenci katılımını düzenleme, bu grupta ele alınabilir. Bu etkinlikler,  geçmişi  ve  var  olan  durumu  ele  alarak  geleceği  görme  ve  şekillendirme  amaçlı  çabalar olarak görülebilir.

Üçüncü  boyut, zaman  düzenine  yönelik  etkinliklerdir.  Etkili  öğretim,  öğrenmeye  ayrılan  zamanın  çokluğuna  ve  etkili  kullanımına  bağlıdır4
Sınıf  içinde  geçirilen  zamanın çeşitli  etkinliklere dağılımı, zamanın ders dışı ve bozucu etkinliklerle  harcanmaması,  sıkıcılığın önlenmesi, öğrencinin zamanının çoğunu okulda-sınıfta geçirmesinin  sağlanması, devamsızlığın ve okul-dan  ayrılmaların önlenmesi, bu boyut içinde
görülebilir.

Sınıf  yönetiminin  dördüncü  boyutunu  ilişki  düzenlemeleri  oluşturur. Sınıf kurallarının  belirlenip  öğrencilere  benimsetilmesi,  sınıf  yaşamının  kolaylaştırılmasına yönelik  öğrenci-öğrenci, öğrenci-öğretmen  ilişki  düzenlemeleri,  özellikle, bir sonraki boyut olan davranışı da şekillendirici etkinliklerdir.

Beşinci boyut, davranış düzenlemelerinden oluşur. Sınıf ortamının istenen  davranışı sağlayabilir  hale getirilmesi, sınıf ikliminin olumlulaştırılması,  sorunların,  ortaya  çıkmadan  önce  tahmin  edilmesi  yoluyla  istenmeyen  davranışların  önlenmesi,  sınıf  kurallarına  uyulmasının  sağlanması,  yapılmış  olan  istenmeyen  davranışların  değiştirilmesi bu boyuta ilişkin olarak söylenebilir. Sınıf yönetimi, başka  açılardan da boyutlanabilir.