Dönüt Alma ve Düzeltme

İçeriğin amaçlara götürücü şekilde kazandırılıp kazandırılmadığı belirlenmeli, varsa eksiklikler giderilmeli, yanlışlar düzeltilmelidir. Aksi halde istenen sonuçlara ulaşılamaz. Öğretmen, ara sıra öğrencilerin defterlerini, çalışmalarını toplayıp gözden  geçirmeli, ortak yanlışlar üzerinde sınıfça durulmalıdır.28

Öğrenciden  dönüt,  basit  veya  kapsamlı  sınavlarla,  ödevle,  sınıf  içinde sorulup  yanıtı  alınacak  sorularla  alınabilir.  Kapsamlı  sınavlar  hakkında öğrenci bilgilendirilmeli,  yanıtlama veya işaretlemenin nasıl  olacağı, neleri yapıp yapmamaları gerektiği açıklanmalı,  sınav  kaygılan  azaltılmalı, kaygılı öğrencilere karşı  duyarlı  olunmalı,  sakinleştirilmeye çalışılmalıdır. Kaygılı olanlarla konuşmak, bir şey içmelerini, hareket etmelerini sağlamak, sınav sorulan dışında basit  bir soru sorup yanıtlamalarını sağlayarak onları  cesaretlendirmek,  sınava  hazırlamak  gerekir.29 Özellikle sözlü sınavlarda, iyi bir öğrenci bile heyecanlanıp yanıt veremeyebilir,  yanlış yanıt  verebilir. Öğretmen bu durumda onu bir süre kenarda  bekletebilir, başka  konularda  konuşturarak,  heyecanının dinmesini bekleyebilir, gerekirse birlikte şarkı bile söylenebilir.

Sınav sorulan öğrencilerle birlikte, nedenleri verilerek  yanıtlanmak,gerektiğinde sınav kâğıtlarından, birlikte değerlendirilmelidir.30 Öğretmen,  değerlendirme  sonuçlanın  sınavdan  sonraki  ilk  karşılaşmada öğrencilere  duyurmaya  çalışmalı, değerlendirmeler de  dikkatli  ve  adil  olmalıdır. Adaletsiz  değerlendirildiğine  inanan  öğrenciler,  öğretmen  ve  derse  karşı  tavır alabilir, dersten  soğuyup öğretmene inananı yitirebilir, öğrenme ve sınıf içi davranışlarını bozabilir.31

Soruların açık ve düşük güçlükte olması, yanıtı da, öğrenmeyi de kolaylaştırır.  Soru sorulduktan sonra, güçlüğüne bağlı olarak birkaç saniye beklemeli,  herkese yanıt  şansı verilmeli, yanıtlayan, sınıfın  tümünden  seçilmeli,  yalnızca başarılı olanlara veya parmak kaldıranlara  sorulmamalıdır.32

Öğretmen,  sinmiş  bir  öğrenciyi, kolay  bir  soru  ile, yanıt  vermesine  yardım  ederek  cesaretlendirmelidir.  Yanıtının  doğru  olduğu durumlarda  herkesin  yanıtın  doğru  olduğunu bilebilmesi  için  “evet”, “doğru”demek,  yanıtı  yinelemek,  övgü  sözcüğü kullanmak seçeneklerinden biri/ikisi  kullanılmalıdır. Yanıt yanlış veya birazı doğru ise,  doğru yanı belirtilerek, ipucu verilerek diğer yanlarının doğrultulmasına  yardım  etmek  gerekir.  Sonuç alınamazsa  öğretmenin yardımıyla soruyu o öğrencinin  yanıtlaması  sağlanabilir veya  biraz daha  düşünmesi istenip başkasına  söz  verilebilir.  Yanıtın  olmadığı, öğrencinin  sustuğu  durumlarda,  ek  sorularla  sonuca  gidilmeye  çalışılabilir, yanıtı kolaylaştırıcı  anımsatmalar  dönüt  olarak  verilebilir.33

Hem içeriğin  kazandırılması,  hem  de  dönüt  alıp  düzeltme  işleri  birlikte, içice ele alınabilir, içeriğin kazandırılması sürecinde, öğretmenin,  grubun,  içeriği aktarması veya öğrencilere  çeşitli  yöntemlerle  buldurmasını, yardımlaşarak  bilgiyi  bütünleştirme ve  hedef  davranışa  ulaşmayı,  öğretmenin özetlemesi  izler. Sonra  öğretmen  yardımı ile  birkaç  öğrencinin  içeriği  yinelemesi (hedef  davranışları  göstermesi),  yardımsız yineleme  yapılır.  Bu  süreçlerde,öğrenci  yanıtları eksik  veya yanlışa yöneldiğinde,  öğretmen, bunları öğrenciyi uyararak,  yol  göstererek,  gerektiğinde ek sorular sorarak öğrenciye düzelttirir, tamamlatır,  doğruyu öğrencinin  bulmasına  çalışır. Doğruyu  bulmada,  eksiği  tamamlamada  öğrenci öğretmenin  bu  çabalarına  karşın  yine  de  yetersiz  kalırsa, diğer öğrencilerden  yararlanılır.34

Öğretmen,  her  öğrenciden  çalışma  ve  başarı  beklediğini  belirtmelidir. Öğretmen  beklentileri,  öğrenci  başarısını  etkileyen  bir  değişken  olarak  bulunmuştur.35  Öğretmen  bu  beklentisini,  en  az  başarılı  ve  çabalı  öğrenciye de  iletmeli,  onunla  da  ilgilenmelidir.  Öğretmenin öğrencilerin  hepsiyle ilgilenmesi, onlara başarabilecekleri  işler  verip, yanıtlayabilecekleri  sorular  sorup,  yanıtlarını  doğrulaması,bir ödüldür.  Bu, öğrenmeyi  artına  bir  değişkendir.  Öğretmen  bu  doğrulama  sonunda,  öğrenciden yeni basanlar beklediğini söyleyerek, onu çalışmaya yöneltmelidir.