Sınıftaki ilişki politikalarının bir ucunda birömekliği amaçlayan düzenlilik
bulunur. Düzenlilik, kurallı olmayı, bir işi yapmanın bir yolu-
na alışkanlığı, böylece öğrenilene odaklanmayı getirir. Politikaların diğer ucunda
değişkenlik vardır. Değişkenlik, öğrencinin dikkatini çeker, birörnekliğin
sıkıcılığından kurtarır, merak-ilgi uyandırır, yeni öğrenme yolları, ilişkileri verir
(Gage and Berliner, 1984: 614).
İlişki düzeni politikası, sınıf düzeninin tehlikede, çalışma alışkanlıklarının
henüz yerleşmemiş olduğu durumlarda düzenliliğe; ortamın yumuşak,
öğrencilerin bilgili ve hazır olduğu durumlarda değişkenliğe kayabilir bir esneklikte
seçilmelidir.
İlişki düzeninin düzenlilik ile değişkenlik uçları, yumuşak-sert, buluşçu-
yönlendirici düzenlenişler olarak da adlandırılır (Thompson, 1993: 4203). Bir
araştırmada, yumuşak (değişken, buluşçu) sınıf düzenlenişindeki etkileşim,
öğrencileri birbirinden haşlanmaya, daha az olumsuz davranmaya götürmüştür
(Duffy, 1992: 1742). Geleneksel bürokratik yönetimli sınıfa göre, esnek yönetimli
sınıf daha başarılı olmuştur (Nash, 1992: 1781). Öğretilmek şartıyla, kendini
yönetme, işine yönelme davranışını yükseltmede etkili bulunmuştur (Warner and
[ane, 1992: 3860). En yararlı ilişki düzeni politikası olarak, öğretmen kontrolünün
orta düzeyde olduğu durum önerilmiştir (Doyle, 1986: 418).